Uszkodzenie stożka rotatorów, jedna z najczęstszych kontuzji barku. Co warto wiedzieć?
Uszkodzenie stożka rotatorów jest częstą dolegliwością, szczególnie wśród osób aktywnych fizycznie oraz tych, którzy wykonują powtarzające się ruchy ramion.
Stożek rotatorów to grupa mięśni i ścięgien, które stabilizują i umożliwiają ruch w stawie barkowym. Jego uszkodzenie może prowadzić do bólu, ograniczenia ruchomości oraz trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
>> Czytaj także: Najczęstsze urazy barków. Przyczyny, objawy i leczenie
Przyczyny i mechanizmy powstawania
➡️ Uraz bezpośredni np. upadki na wyciągniętą rękę, wypadki samochodowe, czy bezpośrednie uderzenia.
➡️ Powtarzające się mikrourazy często spotykane u sportowców (np. baseballiści, tenisiści) oraz osób wykonujących prace wymagające powtarzających się ruchów ramion (np. malarze, stolarze).
➡️ Starzenia się. Z wiekiem ścięgna tracą elastyczność i wytrzymałość, co zwiększa ryzyko uszkodzeń.
Objawy i dolegliwości przy uszkodzeniu stożka rotatorów
Objawy uszkodzenia stożka rotatorów mogą się różnić w zależności od stopnia uszkodzenia, ale najczęściej obejmują ból, ograniczenie ruchomości, osłabienie mięśni oraz słyszalne trzaski i klikanie.
Ból jest zazwyczaj zlokalizowany w górnej części ramienia i może promieniować w dół ramienia. Może być ostry i nagły w przypadku urazu lub stopniowo narastający przy przewlekłym przeciążeniu.
Ograniczenie ruchomości objawia się trudnościami w podnoszeniu ramienia ponad głowę, sięganiu za plecy czy wykonywaniu ruchów rotacyjnych. Osłabienie mięśni jest szczególnie odczuwalne przy próbach uniesienia ramienia lub wykonywania rotacji. Podczas ruchu w stawie barkowym mogą wystąpić słyszalne trzaski i klikanie.
| Objaw | Opis |
|---|---|
| ⚠️ Ból | Ból zlokalizowany w górnej części ramienia, który może promieniować w dół ramienia. Może być ostry i nagły w przypadku urazu lub stopniowo narastający przy przewlekłym przeciążeniu. |
| ⚠️ Ograniczenie ruchomości | Trudności w podnoszeniu ramienia ponad głowę, sięganiu za plecy, czy wykonywaniu ruchów rotacyjnych. Ograniczenie może dotyczyć zarówno ruchów aktywnych, jak i pasywnych, co utrudnia codzienne czynności. |
| ⚠️ Osłabienie mięśni | Szczególnie odczuwalne przy próbach uniesienia ramienia lub wykonywania rotacji. Może prowadzić do uczucia niestabilności w stawie barkowym oraz trudności w wykonywaniu nawet prostych ruchów. |
| ⚠️ Słyszalne trzaski i klikanie | Trzaski i klikanie mogą wystąpić podczas ruchu w stawie barkowym. Dźwięki te są często związane z tarciem uszkodzonych ścięgien o kości lub inne struktury w stawie, co może powodować dodatkowy dyskomfort i ból. |
| ⚠️ Obrzęk i stan zapalny | W przypadku ostrego uszkodzenia, staw barkowy może być obrzęknięty i zaczerwieniony, co jest wynikiem reakcji zapalnej organizmu na uraz. |
| ⚠️ Sztywność stawu | Sztywność stawu barkowego, szczególnie po okresach bezruchu, takich jak nocny odpoczynek. Pacjenci często odczuwają, że staw jest „zablokowany” i potrzebują czasu, aby go „rozruszać”. |
| ⚠️ Trudności w spaniu | Ból i dyskomfort często nasilają się w nocy, co prowadzi do trudności w znalezieniu wygodnej pozycji do spania i może powodować częste budzenie się. |
| ⚠️ Deformacja lub zmiana kształtu stawu | W przypadku poważnych uszkodzeń może być widoczna deformacja lub zmiana kształtu stawu barkowego, co może świadczyć o poważnym uszkodzeniu struktur stawu i wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. |
Diagnostyka uszkodzenia stożka rotatorów
Diagnostyka uszkodzenia stożka rotatorów zazwyczaj obejmuje wywiad medyczny, badanie fizykalne oraz badania obrazowe.
Wywiad medyczny polega na omówieniu objawów, historii urazów oraz aktywności fizycznej pacjenta.
Badanie fizykalne obejmuje ocenę zakresu ruchomości, siły mięśniowej oraz testy prowokacyjne bólu.
Badania obrazowe, takie jak USG, rezonans magnetyczny (MRI) lub RTG, są używane w celu oceny stanu mięśni i ścięgien.
Leczenie uszkodzenia stożka rotatorów
Leczenie uszkodzenia stożka rotatorów może obejmować metody zachowawcze oraz operacyjne. Leczenie zachowawcze polega na odpoczynku i unikaniu przeciążających aktywności, stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego, rehabilitacji z ćwiczeniami mającymi na celu wzmocnienie mięśni stożka rotatorów oraz poprawę zakresu ruchomości, a także fizykoterapii, w tym ultradźwięków, terapii laserowej i krioterapii.
W przypadkach ciężkich uszkodzeń, które nie reagują na leczenie zachowawcze, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Zabieg chirurgiczny może obejmować naprawę ścięgien, usunięcie fragmentów kostnych lub artroskopię stawu barkowego.
Zapobieganie uszkodzeniu stożka rotatorów
Aby uniknąć uszkodzenia stożka rotatorów, zaleca się regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy barkowej, unikanie powtarzających się ruchów obciążających staw barkowy, stosowanie prawidłowej techniki wykonywania ćwiczeń i aktywności fizycznych, a także przeprowadzanie rozgrzewki przed aktywnością fizyczną.
Rozciąganie i stopniowe zwiększanie intensywności ćwiczeń mogą zmniejszyć ryzyko urazu.