Czym jest żywność przetworzona? Jakich produktów i dań należy unikać w codziennej diecie?
Przetworzona żywność to termin, który odnosi się do produktów spożywczych poddanych różnym procesom technologicznym w celu zmiany ich smaku, wyglądu, konsystencji lub wydłużenia trwałości.
Procesy te mogą obejmować m.in. gotowanie, pieczenie, mrożenie, konserwowanie, suszenie, dodawanie cukru, soli, tłuszczu czy innych substancji chemicznych, takich jak konserwanty, barwniki, aromaty czy stabilizatory.
>> Zobacz również: Jak zacząć zdrowe odżywianie? Małe zmiany, wielkie efekty
Co to jest żywność przetworzona?
Żywność przetworzona odnosi się do produktów spożywczych, które zostały poddane obróbce technologicznej, aby zmienić ich smak, wygląd, konsystencję lub przedłużyć trwałość.
Przetwarzanie może obejmować mrożenie, konserwowanie, gotowanie, a także dodawanie konserwantów, cukru, soli, barwników i innych dodatków chemicznych. Często są to produkty atrakcyjne smakowo, łatwo dostępne i tanie, co sprawia, że stanowią dużą część naszej diety, szczególnie w krajach rozwiniętych.
Przykłady żywności przetworzonej
Do żywności przetworzonej zaliczamy produkty takie jak gotowe dania, fast foody, przekąski, napoje gazowane, wędliny, kiełbasy, chipsy, słodycze, a także mniej oczywiste produkty jak masowo produkowane pieczywo, smakowe jogurty i płatki śniadaniowe.
W szczególności tzw. żywność ultraprzetworzona (UPF) jest bardzo szkodliwa dla zdrowia, ponieważ zawiera dużą ilość sztucznych dodatków, które mogą zwiększać ryzyko chorób serca, cukrzycy typu 2, otyłości i depresji. UPF to nie tylko fast foody, ale również popularne produkty, które często uważamy za stosunkowo zdrowe, jak niektóre rodzaje chleba czy jogurty.
>> Czytaj także: Nieoczywiste, ale zdrowe nawyki żywieniowe
Dlaczego unikać żywności przetworzonej?
Spożywanie żywności wysoko przetworzonej wiąże się z licznymi zagrożeniami zdrowotnymi, takimi jak zwiększone ryzyko chorób serca, raka, otyłości, cukrzycy i przedwczesnej śmierci.
Produkty te są ubogie w wartości odżywcze, a bogate w puste kalorie, cukry i tłuszcze, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Co gorsza, żywność przetworzona często zawiera substancje uzależniające, które sprawiają, że chętnie po nią sięgamy, co prowadzi do nadmiernego spożycia.
Jak ograniczyć żywność przetworzoną?
Aby zmniejszyć spożycie żywności przetworzonej, warto zwracać uwagę na etykiety produktów i unikać tych z długimi listami składników, szczególnie tych, które zawierają sztuczne dodatki.
Warto również wybierać produkty naturalne, takie jak świeże warzywa, owoce, pełnoziarniste zboża, orzechy, nasiona oraz białko pochodzące z roślin i zwierząt. Przygotowywanie posiłków w domu, zamiast sięgania po gotowe dania, również może pomóc w redukcji przetworzonej żywności w diecie.
Ograniczenie żywności przetworzonej i zastąpienie jej pełnowartościowymi produktami może znacząco poprawić zdrowie, zwiększyć energię i obniżyć ryzyko poważnych chorób.
>> Sprawdź także: Podstawy zdrowego odżywiania dla początkujących. To „niby” wie każdy, ale jednak warto przypominać!
Lista produktów przetworzonych. Zestawienie 25 produktów, które należą do „żywności przetworzonej”
| Produkt |
|---|
| Chipsy ziemniaczane |
| Napoje gazowane |
| Gotowe zupy w proszku |
| Mrożona pizza |
| Hot-dogi |
| Słodkie płatki śniadaniowe |
| Batoniki czekoladowe |
| Gotowe dania mrożone |
| Konserwy mięsne |
| Masowo produkowany chleb |
| Smakowe jogurty |
| Słodzone napoje energetyczne |
| Paczki z chipsami kukurydzianymi |
| Słodzone napoje mleczne |
| Kiełbaski i parówki |
| Konserwy rybne w oleju |
| Dania instant, np. zupki chińskie |
| Nuggetsy z kurczaka |
| Gotowe sosy w słoikach |
| Słodkie bułki i drożdżówki |
| Margaryna |
| Tłuszcze utwardzone |
| Desery instant |
| Majonez w słoiku |
| Chrupki kukurydziane |